Գերագույն դատարան

1.Ի՞նչ է Հայաստանում Գերագույն դատարանի տեսուչը

Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի կողմից Հայաստանի Հանրապետության դատավորների խորհրդի առաջարկությամբ պաշտոնատար անձ:

• Հայաստանի դատաիրավական բարեփոխումների խորհրդի անդամ։
• Պատասխանատու է դատական ​​և դատական ​​համակարգի գործունեության վերահսկման և վերահսկման համար:

2. Հայաստանում Գերագույն դատարանի տեսուչի լիազորությունները.

• Իրականացնում է ստուգումներ դատական ​​հիմնարկներում.
• Գնահատում է դատավորների և դատավորների թեկնածուների մասնագիտական ​​որակները.
• Քննարկում է բողոքները դատարանների որոշումների և դատավորների գործողությունների դեմ:
• Հայաստանի Հանրապետության Նախագահին առաջարկություններ է ներկայացնում դատավորների նշանակման կամ ազատման վերաբերյալ.
• Տրամադրում է խորհրդատվություն դատական ​​գործունեության հետ կապված հարցերի վերաբերյալ.

3. Հայաստանում Գերագույն դատարանի տեսուչի դերի կարևորությունը.

• Դատական ​​իշխանության անկախության և անաչառության ապահովում.
• Դատավորների աշխատանքի որակի և դատական ​​պրակտիկայի բարելավում.
• Դատարանների աշխատանքում խախտումների վերացում և դատական ​​համակարգում կոռուպցիայի կանխարգելում.
• Քաղաքացիների իրավունքների և ազատությունների պաշտպանություն՝ օրինականության և դատավարություններում արդարության ապահովման միջոցով։

4. Հայաստանում Գերագույն դատարանի տեսուչի աշխատանքի օրինակներ.

• Դատական ​​հաստատություններում ստուգումների իրականացում.
• Դատարանների աշխատանքի վերլուծություն և դատարանների որոշումների և դատավորների գործողությունների դեմ բողոքների քննարկում:
• Դատավորների նշանակում և ազատում.
• Դատական ​​համակարգի և պրակտիկայի բարելավմանն ուղղված առաջարկությունների ներկայացում.

5. Ի՞նչ միջոցներ է ձեռնարկում Գերագույն դատարանի տեսուչը դատավորների աշխատանքում խախտումների դեպքում։

Հայաստանի օրենսդրությանը համապատասխան՝ Գերագույն դատարանի տեսուչը դատավորների աշխատանքում խախտումների դեպքում կարող է կիրառել հետևյալ միջոցները.

1. Զգուշացում. Եթե ​​Գերագույն դատարանի տեսուչը չնչին խախտումներ հայտնաբերի, նա կարող է դատավորին նախազգուշացնել և առաջարկություններ անել՝ վերացնելու հայտնաբերված խնդիրները։

     2. Կարգապահական տույժի հարց. Դատավորի աշխատանքում լուրջ խախտումների դեպքում Գերագույն դատարանի տեսուչը կարող է դատավորի նկատմամբ նշանակել կարգապահական տույժ՝ դիտողություն, նախազգուշացում, նկատողություն կամ պաշտոնանկ անել որոշակի ժամկետով։

  3. Դատական ​​կարգապահության հանձնաժողովին իրավախախտումների վերաբերյալ նյութերի ներկայացում. Եթե ​​Գերագույն դատարանի տեսուչը դատավորի աշխատանքում լուրջ խախտումներ հայտնաբերի, ապա նա կարող է խախտումների վերաբերյալ նյութեր ուղարկել դատական ​​կարգապահության հանձնաժողով՝ համապատասխան գործողությունների համար։

   4. Վարչական հետաքննության անցկացում. Քրեական նշանակություն ունեցող խախտումների դեպքում Գերագույն դատարանի տեսուչը կարող է վարչական քննություն անցկացնել և նյութերը փոխանցել համապատասխան իրավապահ մարմիններին։

Այսպիսով, Հայաստանում Գերագույն դատարանի տեսուչն իրավասու է դատավորների աշխատանքում խախտումների դեպքում միջոցներ ձեռնարկել, որոնք կարող են տատանվել նախազգուշացումից մինչև կարգապահական տույժ և նյութերի փոխանցում իրավապահ մարմիններին;

6. Վերջին շրջանում ի՞նչ փոփոխություններ են տեղի ունեցել Գերագույն դատարանի տեսուչի աշխատանքում՝ կապված Հայաստանում դատական ​​համակարգի բարեփոխման հետ։

Հայաստանում դատական ​​համակարգի բարեփոխման հետ կապված՝ վերջերս փոփոխություններ են կատարվել Գերագույն դատարանի տեսուչի աշխատանքում։ Դատական ​​համակարգի բարեփոխումը մեկնարկել է 2018 թվականին և նպատակ ունի բարելավել Հայաստանում դատական ​​համակարգի որակն ու արդյունավետությունը։

Ստորև ներկայացված են Գերագույն դատարանի տեսուչի աշխատանքին առնչվող որոշ փոփոխություններ՝ իրականացվող բարեփոխումների շրջանակներում;

1. Փոփոխություններ Գերագույն դատարանի տեսուչի նշանակման կարգում. Նոր կանոններով Գերագույն դատարանի տեսուչին այսուհետ նշանակում է դատական ​​բարձրագույն խորհուրդը՝ ՀՀ նախագահի փոխարեն։ Այս փոփոխությունը նպատակ ունի բարձրացնել Գերագույն դատարանի տեսուչի անկախությունը և ապահովել, որ նա ընտրվի իր մասնագիտական ​​կարողությունների և փորձի հիման վրա:

2. Գերագույն դատարանի տեսուչի գործառույթների ուժեղացում. Դատական ​​համակարգի բարեփոխումների շրջանակում Գերագույն դատարանի տեսուչը ստացել է լրացուցիչ գործառույթներ, ինչպիսիք են դատական ​​որոշումների որակի մոնիտորինգը և դատավորների աշխատանքի մոնիտորինգը:

      3.Դատական ​​կարգապահության հանձնաժողովի ստեղծում. Դատական ​​համակարգի բարեփոխումների շրջանակներում ստեղծվել է Դատական ​​կարգապահության հանձնաժողով, որը փոխարինում է նախորդ դատական ​​կարգապահական հանձնաժողովին և որոշում է դատավորների նկատմամբ կարգապահական տույժեր կիրառելու մասին։

4. Գերագույն դատարանի տեսուչի աշխատանքի թափանցիկության և հրապարակայնության ամրապնդում. Դատական ​​համակարգի բարեփոխումների շրջանակում Գերագույն դատարանի տեսուչը պարտավոր է հաշվետվություններ ներկայացնել իր աշխատանքի և դատավորների հետ կապված ձեռնարկված միջոցառումների մասին։ Ստեղծվել է նաև «Դատական ​​վիճակագրություն» պորտալը, որը տեղեկատվություն է հրապարակել դատավորների և Գերագույն դատարանի տեսուչի աշխատանքի մասին։

Այսպիսով, Հայաստանում դատական ​​համակարգի բարեփոխումների իրականացումը հանգեցրեց փոփոխությունների Գերագույն դատարանի տեսուչի աշխատանքում՝ ուղղված մոնիտորինգում նրա դերի ամրապնդմանը։

Դատական համակարգը Հայաստանում

1.Ով է դատավորը
Դատավոր՝ դատարանի անդամ և արդարադատություն իրականացնող պաշտոնատար անձ. իշխանությունների տարանջատման ժամանակակից տեսության մեջ դատական ​​իշխանությունով օժտված անձ.

2.Դատավորը կարող է զբաղվել քաղաքականությամբ
Դատավորը չի կարող լինել որևէ կուսակցության անդամ կամ հիմնադիր, պաշտոնավարել կուսակցությունում, հանդես գալ կուսակցության անունից կամ այլ կերպ զբաղվել քաղաքական գործունեությամբ։

3.Դատավորը կարող է զբաղվել ձեռնարկատիրությամբ
Դատավորը չի կարող լինել պետական ​​իշխանության կամ տեղական ինքնակառավարման ներկայացուցչական մարմնի անդամ։ Դատավորը չի կարող զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ.

4.Դատական իշխանությունները արդյոք ինքնուրույն են
Դատական ​​իշխանության անկախությունը երաշխավորված է պետության կողմից և ամրագրված է երկրի սահմանադրությամբ կամ օրենքներով։ Բոլոր հասարակական և այլ կառույցներից պահանջվում է հարգել և պաշտպանել դատական ​​իշխանության անկախությունը:

Որն է բարձրագույն դատական ատյանը
Հայաստանի վճռաբեկ դատարանը կազմված է նախագահից (դատարանի ղեկավարը, որոշում է կազմակերպչական բոլոր կարևորագույն հարցերը և իրականացնում է գերագույն դատարանը), քաղաքացիական և վարչական պալատները և քրեական պալատը։ Քրեական պալատն ունի հինգ դատավոր և նախագահ։ Քաղաքացիական և վարչականում՝ ինը դատավոր և նախագահ։

Ովքեր են Երդվյալ ատենակալները
Երդվյալ ատենակալները ոչ պրոֆեսիոնալ դատավորներ են, հասարակ քաղաքացիներ, ովքեր պրոֆեսիոնալ դատավորի հետ հավասար հիմունքներով մասնակցում են քրեական գործի դատաքննությանը։ Ծանր և առանձնապես ծանր հանցագործությունների դատավարություններում մեղադրյալի պահանջով նշանակվում է երդվյալ ատենակալների դատավարություն։

Մարդու քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքներն ու ազատությունները

Հոդված 23

1. Ընտանիքը հանդիսանում է հասարակության բնական ու հիմնական բջիջը և ունի հասարակության ու պետության կողմից պաշտպանվելու իրավունք:

 Այս հոդվածը արտացոլում է ընտանիքի պաշտպանության սկզբունքը և հաստատում ընտանիքի կարևորությունը որպես հասարակության հիմնական միավոր:  Այս սկզբունքը ներառում է ընտանեկան արժեքների և իրավունքների պաշտպանությունը, ինչպես նաև ընտանիքի դերի ճանաչումը երեխաների դաստիարակության և անհատականության ձևավորման գործում:
Այս սկզբունքի համաձայն՝ պետությունը և հասարակությունը պետք է հարգեն ընտանիքի իրավունքներն ու ազատությունները, ապահովեն նրա շահերի պաշտպանությունն ու բարեկեցությունը։

2. Ամուսնության տարիքի հասած տղամարդկանց և կանանց համար ճանաչվում է ամուսնանալու և ընտանիք կազմելու իրավունքը:

Այս կետում նշանակում է, որ ամուսնության տարիքի տղամարդիկ և կանայք իրավունք ունեն ամուսնանալու և ընտանիք կազմելու։  Ամուսնության տարիքը կարող է տարբեր լինել երկրից երկիր և կարող է կախված լինել օրենսդրությունից, բայց սովորաբար 18 տարեկանից բարձր է:

 Տղամարդկանց և կանանց համար ամուսնանալու և ընտանիք կազմելու իրավունքի ճանաչումը մարդու իրավունքների կարևոր կողմն է և գենդերային հավասարության հիմնական սկզբունքը:  Սա նշանակում է, որ յուրաքանչյուր մարդ իրավունք ունի ամուսնության համար զուգընկեր ընտրել՝ անկախ սեռից, և որ ամուսնության մեջ իրավունքներն ու պարտականությունները հավասարապես բաշխվում են տղամարդու և կնոջ միջև։
Այնուամենայնիվ, պետք է նշել, որ որոշ երկրներում դեռևս կան սահմանափակումներ ամուսնանալու և ընտանիք կազմելու իրավունքի նկատմամբ որոշակի կատեգորիայի մարդկանց համար, օրինակ՝ միասեռ զույգերի կամ մինչև որոշակի տարիքից շուտ ամուսնանալ ցանկացողների համար։

3. Ոչ մի ամուսնություն չի կարող կայանալ առանց ամուսնացողների ազատ ու լիակատար համաձայնության:

 Ամուսնությունը պայմանագիր է երկու մարդկանց միջև, ովքեր կամավոր և ազատորեն որոշում են միասին ստեղծել ընտանեկան կյանք:  Ամուսնությունը պահանջում է երկու կողմերի լիակատար և ազատ համաձայնությունը՝ առանց որևէ հարկադրանքի, սպառնալիքի կամ ֆիզիկական կամ հոգեբանական բռնության։

 Ազատ և լիարժեք համաձայնությունը նշանակում է, որ զուգընկերներից յուրաքանչյուրը հասկանում է ամուսնության բովանդակությունը, իր իրավունքներն ու պարտականությունները, ինչպես նաև ունի ամուսնության մեջ մտնելու ունակություն և ցանկություն:  Համաձայնության բացակայությունը կարող է հանգեցնել ամուսնության մեջ դժգոհության և դժգոհության, ինչպես նաև կարող է հանգեցնել կոնֆլիկտների և մարդու իրավունքների խախտման:

 Բացի այդ, ամուսնությունը նույնպես պետք է կնքվի օրենքով սահմանված կարգով։  Տարբեր երկրներ կարող են ունենալ ամուսնության համար տարբեր իրավական պահանջներ, ինչպիսիք են տարիքային սահմանափակումները կամ ամուսնությունը պետական ​​գործակալությունում նախ գրանցելու անհրաժեշտությունը:  Ամուսնություն կնքելիս պետք է հաշվի առնել բոլոր համապատասխան օրենսդրական պահանջները, որպեսզի ամուսնությունը կնքվի օրենքով սահմանված կարգով և ճանաչվի օրինական ուժ:

4. Սույն դաշնագրի մասնակից պետությունները պետք է պատշաճ միջոցներ ձեռնարկեն ամուսնության պահին, ամուսնության ընթացքում և ամուսնալուծության դեպքում ամուսինների իրավ

 Այս տեքստը վերաբերում է Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների մասին ՄԱԿ-ի դաշնագրին, որն ընդունվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից 1966 թվականին և ուժի մեջ է մտել 1976 թվականին։

 Այս տեքստը պարտավորեցնում է Դաշնագրի կողմ հանդիսացող պետություններին ապահովել ամուսինների իրավունքների և պարտականությունների հավասարությունը ամուսնության ընթացքում, ինչպես նաև ամուսնության և ամուսնալուծության դեպքում:  Սա նշանակում է, որ պետությունները պետք է միջոցներ ձեռնարկեն ամուսինների իրավունքները հավասար հիմունքներով պաշտպանելու և ամուսնական հարաբերություններում հավասարություն ապահովելու համար։

 Բացի այդ, ամուսնալուծության դեպքում պետությունները պետք է նաև ապահովեն բոլոր երեխաների իրավունքները, որոնք կախված են ամուսնալուծվող ծնողներից:  Այս տեքստը պարտավորեցնում է պետություններին ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցները երեխաների շահերն ու բարեկեցությունն ապահովելու համար, ներառյալ նրանց ֆինանսական աջակցությունը:

 Սույն տեքստի իրականացման ընթացքում պետությունների կողմից ձեռնարկված այս միջոցները էական են ամուսնական հարաբերություններում և ամուսնալուծության դեպքում ամուսինների և երեխաների իրավունքների պաշտպանությունն ապահովելու համար:

Աշխատանքի օրենսդրությունը եւ դրանով կարգավորվող հարաբերությունները

Ո՞րն է պարտադիր կամ հարկադիր աշխատանքը

Պարտադիր աշխատանքն այն է, որ անձը պարտադրված է աշխատում, քանի որ կնքել է պայմանագիր, իսկ հարկադիր աշխատանք այն է, որ ստիպված է աշխատում։ Իրականում երկուսն էլ կրում են նույն բնույթը։

Աշխատանքային պայմանագրի կնքման նախադրյալները

Գործատուն իրավունք ունի ինքնուրույն, ուղղակիորեն համալրելու թափուր կամ նոր ստեղծված աշխատատեղերը` կնքելով սույն օրենսգրքով նախատեսված աշխատանքային պայմանագրեր: Աշխատող փնտրող գործատուն կարող է թափուր կամ նոր ստեղծված աշխատատեղերը համալրել նաև իր կազմակերպած մրցույթով կամ օգտվել համապատասխան մասնագիտացված կազմակերպությունների ծառայություններից: Թափուր աշխատատեղերի համալրման նպատակով մրցույթի կազմակերպման և անցկացման, ինչպես նաև մրցույթում հաղթած անձանց հետ աշխատանքային պայմանագիր կնքելու կարգը սահմանում է գործատուն:

Աշխատանքային փորձաշրջան որ դեպքում է սահմանվում

Աշխատանքային փորձաշրջանը սահմանվում է, որպեսզի ստուգեն տվյալ անձի համապատասխանությունը և ընդունակությունը։

Նշել անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը ըստ ըստ տարիքային խմբերի

Աշխատանքային պայմանագիր կնքելու համար գործատուն պարտավոր է պահանջել ՝ անձը հաստատող փաստաթուղթ, աշխատանքային գրքույկ (բացառությամբ առաջին անգամ կամ համատեղությամբ աշխատանքի ընդունվողների), սոցքարտ կամ սոցքարտ չունենալու մասին տեղեկանք, կրթության որակավորման մասին վկայական (դիպլոմ), տեղեկանք առողջական վիճակի մասին կամ սանիտարական գրքույկ, եթե պայմանագիրը կնքվում է այնպիսի աշխատանքների համար, որոնք պահանջում են սկզբնական և պարբերական բուժզննում, ինչպես նաև մինչև 18 տարեկան քաղաքացիների հետ պայմանագիր կնքելու ժամանակ։ Այդպիսի աշխատանքների ցանկը և սանիտարական գրքույկի ձևը սահմանում է կառավարությունը։ Եթե աշխատանքի է ընդունվում 14-16 տարեկան անչափահաս քաղաքացին, ուրեմն գործատուն պարտավոր է պահանջել ծնողներից մեկի, որդեգրողի կամ հոգաբարձուի գրավոր համաձայնությունը, իսկ առաջին անգամ աշխատանքի ընդունվող անձերից պահանջում են բնակարանային-շահագործման կազմակերպության, պատգամավորների ավանային կամ գյուղական խորհրդի կողմից տրված տեղեկանք վերջին զբաղմունքի մասին, խորհրդային բանակի շարքերից արձակվածներից զինվորական գրքույկը:

Աշխատանքային արձաակուրդ

Աշխատանքային հանգստյան օրը կիրակին է, իսկ հնգօրյաաշխատանքային շաբաթվա դեպքում ՝ նաև շաբաթը։ Տոների և հիշատակի օրերը սահմանված են որպես ոչ աշխատանքային օր(օր. Ամանոր, Սուրբ Ծնունդ, Բանակի օր, Կանանց տոն, Ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օր, Աշխատանքի օր, Հաղթանակի տոն, Հանրապետության տոն, Սահմանադրության օր, Անկախության տոն, Երկրաշարժի օր)։ Նաև այլ չորս տեսակի աշխատանքային արձակուրդներ՝ չվարձատրվող, վարձատրվող, մայրության և հայրության։

Չվարձատրվող՝
Չվարձատրվող արձկուրդի աշխատողը վերցնում է իր հաշվին աշխատողը իրավունք ունի վերձնել 24-34 օր արձակուր և այդ արձակուրտը չի վարձատրվում։

Վարձատրվող՝
Վարձատրվող արձակուրդի ընթացքում աշխատողը 24-34 օրով գնում է արձակուրդ, որի ընթացքում վարձատրվում է։

Մայրության՝
Մայրության արձակուրդի ժամանակ աշխատողը 1,5-2 տարի ունի արձակուրդ այդ արձակուրթը տրվում է նրա համար, որ մայրը խնամի իր երեխային։ Արձակուրդի ընթացքում նա վարձատրվում է։ Երբ աշխատողին վերադառնում է աշխատանք նրան թույլատրվում է շուտ դուրս գալ աշխատանքից որպեսզի խնամի և պահի իր երեխային։

Հայրության՝
Հայրության արձակուրդի ժամանակ աշխատողին տրվում է մեկ շաբաթ երեխայի ծնվելուց 30 օրվա ընթացքում, որպիսզի կարողանա մնալ իր նորածին երեխայի հետ և օգնի նրա կնոջը։

Այլընտրանքային գնահատմնան համակարգեր

Ինչպես են գնահատում ուսանողներին

Դասախոսների մեծ մասը կազմում է համակարգված գնահատման ընթացակարգ, որը հասկանալի է բոլորի համար:

Հաճախ որպեսզի գնահատումը լինի հնարավորինս օբյեկտիվ, դասախոսը ոչ թեստային առաջադրանքների դեպքում հանձնարարաված յուրաքանչյուր հարցի համար սահմանում է հստակ միավոր: Օրինակ՝ տնային հանձնարարությունը որպես կանոն ստանում է  1 միավոր,իսկ ավելի բարդ ու ծավալուն առաջադրանքները, ինչպիսիք են օրինակ՝ նախագծերը, էսեները ավելի շատ քանակությամբ միավորներ են ստանում: Նախագծի միավորները իրենց հերթին կարող են ունենալ տարբեր բաղադրիչներ: Այսպես օրինակ, էսսեյի սահմանված ծավալը պահելու համար 10 միավոր, 5 միավոր լավ գրված ներածության համար, 5 միավոր ուղղագրության և քերականության համար և այսպես շարունակ:

Դասընթացի վերջնական գնահատականը կուտակված միավորների հիման վրա վերահաշվարկվում է տոկոսային արտահայտմամբ: Տոկոսի վրա հիմնված համակարգում  յուրաքանչյուր հանձնարարությանն անկախ ծավալից, տեսակից կամ բարդությունից տրվում է տոկոսային միավոր`10-ից 8 ճիշտ պատասխանը 80% միավոր է:Այնուհետև, դասընթացի ամբողջական գնահատականը վերահաշվարկվում է այնպես, որպեսզի հաշվի առնվեն տարբեր առաջադրանքների սահմանված կշիռները: Օրինակ կուրսային աշխատանքը կարող է հաշվարկվել, որպես 50% վերջնական միավորից, գլխի կրկնողությունը կարող է հաշվարկվել 20%, դասընթացի ավարտական քննությունը կարող է հաշվարկվել 20%, իսկ նախագիծը կարող է հաշվարկվել 10%:Նաև որոշակի երկրներում գործում են այլընտրանքային գնահատման համակարգեր (ԱՄՆ,Մեծ Բրիտանիա, Եվրոպայի երկրների մեծ մասը)։ Հիմնականում այլընտրանքային գնահատմնան համակարգեր ավելի ինտենսիվ օգտագործվում են անհատական ուսումնական հաստատություններում։ Վառ օրինակներ են Մեծ Բրիտանիան և ԱՄՆ-ն, առաջինում լիարժեք հանված գնահատանիշը, փոխարենը օգագործվում է աշխատանքի գրավոր գնահատում, որը թույլ է տալիս սովորողի ավելի ամբողջական և մանրամասն նկարագրությունը տալ: Իսկ ԱՄՆ-ում օգտագործում են 4 բալանոց համակարգ ՝ A — գերազանց, B — լավ, C — գոհացուցիչ, D — անբավարար։ Անհատական ուսումնական հաստատությունում այլընտրանքային գնահատման համակարգի օգագործվող օրինակներից է tokens-ի համակարգը։ Այս համակարգում չի գործում կոնկրետ կանոններ, երեխաները կարող են աշխատանքը ներկայացնել ժամկետից ուշ կամ շուտ, իսկ գնահատման փոխարեն օգտագործում են տոկեններ։ Ամեն աշակերտին կիսամյակի ըթնացքում տրվում է 5 տոկեն, որոնք դուրս են գալիս թերացումների համար, որոշ տեղեր, երբ աշակերտը պահպանում է բոլոր տոկենները, կարող է ստանալ հավելյալ նվեր։

Մանկավարժական աշխատողի իրավունքները և պարտականությունները

Առաջադրանք

• Սկզբում ինքնուրույն, առանց օգտվելու որևէ գրականությունից, պատասխանում է հարցին։ Հետո իր գրածը համեմատում է օրենքի 27-րդ հոդվածի հետ։
• Կարող է ընտրել իրեն հարմար դասասենյակ դասը անցկացնելու համար
• Շեղատառով նշում է այն կետերը, որոնք իր գրածում կան, բայց օրենքում չկան։ Բոլդով լրացնում է այն կետերը, որոնք ավելացրել է օրենքից։ Աշխատանքը տեղադրում է իր բլոգում։
• Շեղատառով նշած կետերից ընտրում է երկուսը և հիմնավորում, թե ինչու այդ կետերը պետք է լինեին։

Մանկավարժական աշխատողի իրավունքների մեջ է մտնում.

• Կատարել աշխատանքի պայմանագրում նշված կետերը։
• Չխախտել սովորողների և այլ աշխատողների իրավունքները։
• Գնահատել սովորողի կատարած աշխատանքն ու գիտեիքները՝ նշված կարգով։
• Նպաստել սովորողի՝ ուսումնական նյութերը յուրացնելուն՝ հետևելով նրա առաջընթացին։ Դրանով ապահովել սովորողի գիտելիքների և աշխատաունակության լավ արդյունքներ։

Մանկավարժական աշխատողի պարտականությունների մեջ է մտնում.

• Կատարել աշխատանքի պայմանագրում նշված կետերը։
• Չխախտել սովորողների և այլ աշխատողների իրավունքները։
• Նպաստել սովորողի՝ ուսումնական նյութերը յուրացնելուն՝ հետևելով նրա առաջընթացին։ Դրանով ապահովել սովորողի գիտելիքների և աշխատաունակության լավ արդյունքներ։
• Գնահատել սովորողի կատարած աշխատանքն ու գիտեիքները՝ նշված կարգով։

Գնահատում: Իրավունք և իրավագիտություն հոկտեմբեր

Սովորողի ուսումնառության արդյունքների գնահատումը

Գործնական աշխատանք․ հենվելով սեփական փորձի վրա  պատասխանեք հարցերին․

• ե՞րբ եք գնահատվում
• գնահատումը լինում է տարբեր տեսակի օրինակ տալ գնահատանիշ սովորողի աշխատանքների համար կամ գնահատել հենց մարդու բնավորությունը, արարքը և այլն:Հիմնականում գնահատանիշ դնում է ուսուցիչը սակայն երբեմն գնահատանիշ վրա կարող են ազդել նաև դասընկերները:Իսկ հենց գնահատումը տեղի է ունենում ամեն տեղ և միշտ: Ձեզ կարող են գնահատել արտաքինից և ներքինից:Հիմնականոմ մարդուն գնահատում են արտաքինից իսկ հետո նոր իմանում մարդուն ու գնահատում ներքին մարդու աշխարհը:Կարող են գնահատել մարդու առօրյա կյանքի արած աշխատանքները:
• ո՞վ է գնահատում
• Հենց դպրոցում սովորողին գնահատում է ուսուցիչը և դասընկերները իսկ առօրյա կյանքում կարող են գնահատել ամեն մի մարդ անգամ նաև անծանոթ ը:
• ի՞նչն են գնահատում
• Դպրոցում դասին ուսուցիչը գնահատում է սովորողի կատարած աշխատանքի որակը նաև կարող է գնահատել սովորողին որպես մարդ այսինքն բնավորությունը ,արտաքինը և արարքները :Նույնը գնահատում են մնացած մարդիկ լինի դա ընկեր, ընտանիք թե անծանոթ մարդ:
• ինչպե՞ս են գնահատում

Պատասխանեք «Ինչո՞ւ գնահատել» հարցին։

https://www.mskh.am/am/44761 -գնահատումը Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում

Փորձեք մեկնաբանել «գնահատումը, որպես սովորողի խրախուսման և շարունակական զարգացումն ապահովող միջոց» արտահայտությունը։

Գնահատման միջոցով սովորողը կարող է տեսնել թե իր արած աշխատանքը ինչ որակի է կատարված:Գնահատումը լինում է նաև խրախուսման տեսքով այսինքն սովորողին կարող են ոգևորել բարձր գնահատական նշանակելով ,որպեսզի այն ձգտի հասնել ավելին: Եվ հակառակը՝ նա կարող է բավարարվել այդ գնահատականով և չաշխատել իր առաջընթացի համար:Սակայն կարող է լինի այնպես ,որ եթե ուսուցչիը խրախուսում է աշակերտին դնելով նրան բարձր գնահատական ,սովորողը կարող է այդպես ասած առաջադրվել և հաջորդ դասին չանել դասի այն մտքով ,որ նրան կխրախուսեն:Այդ ժամանակ ուսուցիչը պետք է նկատողություն տա սովորողին:

Փորձեք ձևակերպել գնահատման գործընթացի գործառույթներ։

Սովորողի ինքն իր համեմատ աճելու խրախուսումը։ Աշխատանքի նախագծի արդյունքի գնահատումը, որպես ցուցիչ, թե արդյոք ճիշտ ուղղությամբ է ընթանում սովորողի զարգացումը, աճը, կրթությունը

Փորձեք ձևակերպել գնահատման գործընթացի սկզբունքներ։

Յուրաքանչյուր սովորողնին պետք է գնահատել 

• անկողմնակալ,
• հիմնավորված
• արդար, 
• հավաստի
• հիմնավորված։

«13. Չափորոշչով սահմանվում են հանրակրթության հիմնական ծրագրերի բովանդակության հետևյալ բաղադրիչները՝

1) գիտելիք.

2) հմտություն.

3) դիրքորոշում.

4) արժեքային բաղադրիչ:» Հանրակրթության պետական չափորոշիչ, բաժին VI 

Այս բաղադրիչներից ո՞րը ի՞նչ ձևով կգնահատեք։ Բերեք օրինակներ։

Սովորողի իրավունքները

Առաջադրանք

• Սկզբում ինքնուրույն, առանց օգտվելու որևէ գրականությունից, պատասխանում է հարցին։ Հետո իր գրածը համեմատում է օրենքի 20-րդ հոդվածի հետ։
• Շեղատառ նշում է այն կետերը, որոնք իր գրածում կան, բայց օրենքում չկան։ Բոլդով լրացնում է այն կետերը, որոնք ավելացրել է օրենքից։ Աշխատանքը տեղադրում է իր բլոգում։

Սովորողը իրավունք ունի

• Սովորողը իրավունք ունի դուրս գալ դասարանից, եթե կա դրա կարիքը:
• Սովորողն իրավունք ունի օգտվելու դպրոցի գույքից:
• Սովորողը իրավունք ունի արտահայտել իր մտքերը դասի ժամանակ:
• Սովորողն իրավունք ունի բարձրաձայնել, բողոքել, երբ ուսուցիչը կամ համադասարանցին վիրավորական խոսքեր են ասում սովորողին, նվաստացնում, բուլինգի ենթարկում։
• Սովորողը պետք է ապահովված լինի դպրոցում:
• Սովորողն իրավունք ունի պահանջելու ավելի բարձր գնահատական, եթե նշանակվածը չի համապատասխանում իր գիտելիքներին։

Սովորողի պարտականությունների մեջ է մտնում.

• Ճիշտ ժամանակին (առանց ուշացումների) ներկա գտնվել դասերին՝ իր դասացուցակին համաձայն:
• Որոշ չափով մասնակցել դասերին, լսել ուսուցչին:
• Կատարել հանձնարարված տնային առաջադրանքները:
• Չկոտրել, չփչացնել դպրոցի գույքը: Փչացնելու դեպքում՝ ծնողը կամ խնամակալը պետք է կրի պատասխանատվություն և փոխհատուցի հասցրած վնասը:
• Չաղտոտել ուսումնական հաստատության տար

Հոդված 20

1. Ուսումնական հաստատություններում սովորողներն ունեն հավասար իրավունքներ և պարտականություններ: Դրանք սահմանվում են օրենքով և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ:

2. Սովորողն իրավունք ունի`

1) ստանալու հանրակրթության պետական կրթական չափորոշչին համապատասխան կրթություն.

2) ծնողի համաձայնությամբ ընտրելու ուսումնական հաստատությունը և ուսուցման ձևը, ինչպես նաև տվյալ ուսումնական հաստատությունում առկա հոսքը, ստանալու կրթական վճարովի ծառայություններ.

3) անվճար օգտվելու ուսումնական հաստատության ուսումնանյութական բազայից.

3.1) ստանալ կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիքը բավարարելուն ուղղված աջակցություն.

4) մասնակցելու ներդպրոցական և արտադպրոցական միջոցառումների.

5) պաշտպանված լինելու ցանկացած ֆիզիկական և հոգեբանական ճնշումներից, շահագործումից, մանկավարժական և այլ աշխատողների ու սովորողների այնպիսի գործողություններից կամ անգործությունից, որով խախտվում են սովորողի իրավունքները, կամ ոտնձգություն է արվում նրա պատվին ու արժանապատվությանը.

6) ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված կարգով մասնակցելու ուսումնական հաստատության կառավարմանը.

7) ազատորեն փնտրելու և մատչելիորեն ստանալու ցանկացած տեղեկատվություն, բացառությամբ օրենքով սահմանված դեպքերի.

8) ազատ արտահայտելու սեփական կարծիքն ու համոզմունքները.

9) օգտվելու օրենքով և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված այլ իրավունքներից:

. Սովորողը պարտավոր է`

1) կատարել ուսումնական հաստատության կանոնադրության և ներքին կարգապահական կանոններով սահմանված պահանջները.

2) ստանալ հանրակրթության պետական չափորոշիչներին համապատասխան գիտելիքներ, ձեռք բերել և տիրապետել համապատասխան հմտությունների և կարողությունների, բավարարել սահմանված արժեքային համակարգին ներկայացվող պահանջները.

3) հաճախել և մասնակցել ուսումնական պարապմունքներին.

4) կատարել օրենքով և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված այլ պարտականություններ: